Չեմ հիշում, ձյուն արդեն եկել էր, թե ոչ: Բայց այդ օրը հաստատ դրսում ձյուն չկար:
Չէ, ամեն ինչ սկսեց ավելի վաղ: Մենք գիտահետազոտական ինստիտուտի հանրակացարանում էինք ապրում, որտեղ աշխատում էր հայրս: Հալաբյանից երբ թեքվում ես դեպի Հանրապետական Հիվանդանոց, ուղիղ իջնում ես: Դեռ T-աձև խաչմերուկ չհասած՝ շուկայի նման փոքրիկ բան էր, խանութ, որի վրա գրված էր եղել «Շուկա», բայց ու-ի մասնիկը պոկվել էր ու մնացել էր «Շոկա»-ն: Եթե այդտեղից թեքվեք վերև, հետո արդեն ճանապարհը չեմ հիշում, կհասնեք մեր հանրակացարանը: Մեր բնակարանակիցները մի ընտանիք էին, որոնց հետ հիմա էլ ենք մոտիկ:
Կարելի է ասել, որ իմ վաղ մանկությունն անցել է ինժեներական շրջանում: Եթե ճիշտ եմ հիշում, էլի չորրորդ հարկում էինք ապրում: Ինչպես Կապանում: Ինչպես հիմա:
Առաջին հարկում Սարուխանյաններն էին՝ Հրաչը, նրա կին Նադյան, երեխաները՝ Մուշեղն ու Անին: Անին կյանքումս առաջին սերն էր, առաջին մարդն, ումից ինձ ստիպել են հրապարակայնորեն ներողություն խնդրել (Վարդավառի օրը շորերը փոխելուց հետո ջրելու համար), առաջին քաջ արարքիս պատճառն ու ոգեշնչողը (ներողություն խնդրելուց հետո հրապարակայնորեն հայտարարեցի, որ սիրում եմ իրեն):
Հիմա, երբ պատմում եմ, այդ ամենն այնքան կենդանի է կանգնում աչքերիս առաջ: Տալոնով ուտելիքը, հացի հերթերը: Ինչպես մի անգամ հանրախանությում մայրս ինձ մի րոպեով թողեց տեղում: Հետո ես հանկարծ տեսա նրա խալաթի նման խալաթով մի կնոջ, քայլեցի հետևից, մտածելով, որ նա է: Ու կորեցի: Հիշում եմ՝ լաց էի լինում, մի աղջիկ մոտեցավ, որը փորձեց օգնել ինձ: Տարա-հասցրեցի հանրակացարան, հետո փորձեցինք վերադառնալ ու ճանապարհին մայրիկին հանդիպեցինք:
Մի օր «Շոկայի» մոտից նայեցի վերև, դեպի շենքերը: Երկինքը շենքերի ետևում սև գծերով էր ծածկված. չգիտեմ, թվացել է, թե ոչ, բայց այնքան իրական էր: Դա ինձ չանհանգստացրեց. ասես «Ժիգուլու» ետևի պատուհանից նայեիր:
Երկու օրից դա տեղի ունեցավ: Ոչ, ձյուն չկար: Ամպամած, մռայլ եղանակ էր, բավականին ցուրտ: Քույրս նոր էր ծնվել: Ես խաղում էի մանկասենյակում. սնամեջ խորանարդիկներ էին: Կարմիր, կանաչ, սև, նարնջագույն: Անկյուններն առավել բարակ էին, կիսաթափանցիկ. նույնիսկ կարողացել էի կրծել մի քանիսը:
Ինչ-որ տհաճ ձայն լսեց. ես այն կյանքում երեք անգամ եմ լսել: Ատամների կրճտոց, եթե հիմա մտածեմ, բայց այն ժամանակ ես չգիտեի, թե ինչպես է հնչում ատամների կրճտոցը:
Տարօրինակ բան է երկրաշարժի ձայնը. երբեք չես կարող ասել, թե որտեղից է գալիս: Պատերից, գետնից, առաստաղից: Մայրիկը գրկեց բարուրած քրոջս, ինձ ու աստիճաններով վազեց ներքև: Ու կանգնեց... շենքի մուտքի հովարի տակ: Հնարավոր ամենավտանգավոր տեղը:
Ես նրան չեմ մեղադրում. նման պահերին, երբ դու կին ես, երկու երեխաներիդ հետ մենակ ես տանը, իրավունք ունես վախենալ: Իսկ վախեցած մարդիկ ցանկանում են իրենց վերևում տանիք զգալ: Դա ես կհասկանամ այս դեպքերից չորս տարի անց:
Ես հաճախ եմ բողոքել իմ ճակատագրից, բայց հիմա ներողություն եմ խնդրում: Մահն ինչ-որ նրբանկատ, կարեկից ներողամտությամբ է ինձ վերաբերվել:
Էլ ցնցումներ չեմ հիշում:
Մենք Երևանում էինք: Երկրաշարժը հարվածեց Սպիտակին, Գյումրուն, Ստեփանավանին, Հայաստանի գրեթե ամբողջ հյուսիսին: Ես մինչև հիմա սարսափով եմ մտածում այն մասին, թե ինչ են ստիպված եղել տանել այդ քաղաքների բնակիչները:
Հայրս գնաց Գյումրի՝ որպես փրկարար: Հետո նա գրեթե երբեք չէր խոսում դրա մասին, բայց մի անգամ պատմեց: Մանկապարտեզի շենքի մասին: Գործարանի դիրեկտորի մասին, որը փորձել էր սեյֆի փողերը հանել: Դիակն ընկած էր փողերի կույտի մեջ, գրպանները հապշտապ թղթադրամներ խցկած: Ու թե ինչպես, Երևան վերադառնալիս, տուն մտնելուց առաջ նստեց մայթին ու լաց եղավ:
Ընդամենը երկու տարի հետո այդ թղթադրամներով կարելի էր, լավագույն դեպքում, վառարան վառել:
Posts
No comments:
Post a Comment